Σάββατο 28 Φεβρουαρίου 2015

«Κολούειν τοὺς ὑπερέχοντας»*

Μια δυσάρεστη έκπληξη επεφύλασσε η χθεσινή έκτακτη συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ, με αντικείμενο τις κρίσεις των αρχηγών των Ενόπλων Δυνάμεων. Μόλις ένα χρόνο μετά την ανάληψη της αρχηγίας του ΓΕΣ , ο αντιστράτηγος Χρήστος Μανωλάς αποστρατεύεται, αντικαθιστάμενος από τον ως χθες Διοικητή 1ης Στρατιάς, αντιστράτηγο Βασίλειο Τελλίδη.

Ίσως βέβαια η αποστρατεία του αντιστρατήγου Χρήστου Μανωλά να μην είναι έκπληξη, σε μια χώρα όπου η αριστεία θεωρείται, και χαρακτηρίζεται και από κυβερνητικά χείλη πλέον, ως ανάθεμα. Γιατί ο απερχόμενος Α/ΓΕΣ είναι αναμφισβήτητα η προσωποποίηση της αριστείας: ο αντιστράτηγος Χρήστος Μανωλάς διετέλεσε (μεταξύ άλλων) λοχαγός στη 2α ΜΑΛ, εκπαιδευτής στο ILRRPS (SOF), διοικητής του ΕΤΑ, του 5ου ΕΤΕΘ, της Ελληνικής Δύναμης στη Βοσνία Ερζεγοβίνη, του ελληνικού τάγματος στην ISAF, Διευθυντής Επιχειρήσεων J3 στο στρατηγείο JCSC στον Τύρναβο, διοικητής της 79 ΑΔΤΕ και της 95 ΑΔΤΕ, και Στρατιωτικός Αντιπρόσωπος της Ελληνικής Αντιπροσωπείας στο ΝΑΤΟ και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εν ενεργεία αλεξιπτωτιστής και υποβρύχιος καταστροφέας, γνώστης έξι (!) ξένων γλωσσών, ο αντιστράτηγος Χ. Μανωλάς ήταν αυτό που λέμε «αξιωματικός – αστέρι».

Ο λόγος που η αποστρατεία Μανωλά προκαλεί τόση έκπληξη και θυμό δεν είναι μόνο το βαρύ βιογραφικό του και η απώλεια ενός ικανού και αγαπητού Αρχηγού. Είναι κυρίως τα μηνύματα που εκπέμπει η αποστρατεία αυτή, και είναι εύγλωττα.

Σε άλλους στρατούς, ένας Αρχηγός σαν τον αντιστράτηγο Μανωλά θα αφηνόταν να διοικήσει για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, ώστε να αφήσει τη σφραγίδα του. Έχοντας πλούσια διεθνή εμπειρία, αλλά και εμπειρία διοίκησης σε επίλεκτες μονάδες και ΑΔΤΕ, είχε τα εχέγγυα για να αποδώσει έργο. Στο κάτω κάτω, η εκπαίδευσή του (ειδικά η διεθνής) αντιπροσωπεύει μια σημαντική επένδυση του ελληνικού κράτους, σε χρόνο και χρήμα. Η καλύτερη δυνατή απόσβεση της επένδυσης αυτής θα ήταν να αφεθεί αυτός ο αξιωματικός να μεταλαμπαδεύσει τις διεθνείς εμπειρίες του και το πνεύμα αριστείας που αδιαμφισβήτητα διέθετε, στον πάσχοντα οργανισμό του Ελληνικού Στρατού.

Στην πραγματικότητα, κάθε Αρχηγός θα έπρεπε να επιλέγεται με αυτό το κριτήριο, και να έχει την απαραίτητη χρονική άνεση για να διαμορφώσει τον στρατιωτικό οργανισμό κατά την αντίληψή του. Ίσως θα ήταν υπερβολή στη σημερινή εποχή να αναφερθούμε στο παράδειγμα του στρατάρχη Helmuth von Moltke που υπηρέτησε επί τριάντα (30) χρόνια ως αρχηγός του πρωσσικού (γερμανικού μετά το 1871) γενικού επιτελείου, μεταρρυθμίζοντας τα πάντα και θέτοντας τις βάσεις της γερμανικής στρατιωτικής μηχανής ως και τον Β” Παγκόσμιο Πόλεμο. Αλλά η Ελλάδα έχει φτάσει στο άλλο άκρο: η αποστρατεία τεσσάρων αρχηγών μέσα σε δυόμιση χρόνια (αντιστράτηγοι Γ. Ζιαζιάς, Κ. Γκίνης, Αθ. Τσέλιος και τώρα Χ. Μανωλάς) εγγυάται ότι, ασχέτως προσωπικών ικανοτήτων, κανένας τους δεν πρόλαβε να αποδώσει έργο.

Όμως η αποστρατεία Μανωλά δεν είναι απλώς η συνέχεια μιας κακής πρακτικής. Είναι το άθλιο αποκορύφωμά της, γιατί στερεί τον Ελληνικό Στρατό από έναν εξαιρετικό Αρχηγό εξ αιτίας, όπως φαίνεται, της διαφωνίας του με τον υπουργό Άμυνας Π. Καμμένο ως προς τον χειρισμό του προβλήματος της υποστήριξης των ελικοπτέρων ΝΗ-90. Ανεξάρτητα από την ουσία του θέματος (όπου ο νέος υπουργός, για άλλη μια φορά, λειτουργεί επιπόλαια), το θάρρος της γνώμης θα έπρεπε να εκτιμάται ως προσόν σε έναν αξιωματικό και όχι ως αιτία αποστρατείας. Το μήνυμα που μεταδίδει η αποστρατεία Μανωλά σε όλες τις Ένοπλες Δυνάμεις είναι σαφές: «δεν χρειαζόμαστε άριστους, ιδίως αν έχουν και θάρρος γνώμης – προτιμάμε τους κόλακες και τις χρυσές μετριότητες».

Τέλος, η αποστρατεία του αντιστρατήγου Μανωλά και η επιλογή του διαδόχου του επιβεβαιώνει τους φόβους που είχαμε εγκαίρως εκφράσει σχετικά με τον ρόλο που θα παίξει εφ” εξής στις Ένοπλες Δυνάμεις ο υφυπουργός Ν. Τόσκας. Είναι γνωστό το παρελθόν του στο πλευρό αρχηγών – «κλειδοκρατόρων» κομματικής κλαδικής, όπως και η υπηρεσία του στο γραφείο του αλήστου μνήμης Π. Μπεγλίτη, που προσέβαλε τις Ένοπλες Δυνάμεις διακινώντας σενάρια πραξικοπήματος για να καλύψει το φιάσκο του Γ. Παπανδρέου στις Κάννες. Όπως και στο παρελθόν, είναι φανερή η απαρέσκειά του για τους άριστους και την αριστεία. Και δυστυχώς, αυτή η απαρέσκεια προς την αριστεία φαίνεται πως εξελίσσεται σε γενική κυβερνητική γραμμή…

* «Κολούειν τοὺς ὑπερέχοντας»: αναφέρεται από τον Αριστοτέλη στο βιβλίο Γ΄ των Πολιτικών του. Ο τύραννος της Κορίνθου Περίανδρος έστειλε κήρυκα στον τύραννο της Μιλήτου Θρασύβουλο, ζητώντας του συμβουλές διακυβέρνησης. Ο Θρασύβουλος περπάτησε με τον κήρυκα στα χωράφια και ενώ συζητούσαν, έκοβε τις κορυφές από τα στάχυα που προεξείχαν. Έπειτα τον έστειλε πίσω στον Περίανδρο, χωρίς να δώσει καμία συμβουλή. Όταν ο κήρυκας διηγήθηκε στον Περίανδρο τη σκηνή, ο Περίανδρος συμπέρανε ότι ο Θρασύβουλος του είχε δώσει μια συμβουλή χρήσιμη για κάθε τύραννο: «Ό,τι προεξέχει, κόβεται».

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΑΝΑΡΤΩΝΤΑΙ ME ΜΙΚΡΗ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΟΠΙΝ ΕΛΕΓΧΟΥ