Γιατί τρώμε μπακαλιάρο σκορδαλιά την 25η Μαρτίου; Τέσσερις συνταγές και πώς φεύγει η μυρωδιά του σκόρδου

Η 25η Μαρτίου έχει συνδυαστεί γαστρονομικά με τον βακαλάο (που συνοδεύεται συνήθως) με σκορδαλιά. Πώς όμως καθιερώθηκε η συνήθεια αυτή;

Κατ΄ αρχάς να σημειώσουμε ότι τις περισσότερες φορές η 25η Μαρτίου πέφτει μέσα στη Σαρακοστή, περίοδο νηστείας για τους Χριστιανούς. Κατά παρέκκλιση των κανόνων της νηστείας, λόγω της σπουδαιότητας της εορτής του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, η Εκκλησία επιτρέπει την κατανάλωση ψαριού (όπως και την Κυριακή των Βαΐων).
Στα παλιότερα χρόνια όμως στην ορεινή Ελλάδα αλλά και στις πιο φτωχές περιοχές ο παστός βακαλάος ήταν η εύκολη και οικονομική λύση. Όποιες κι αν ήταν οι καιρικές συνθήκες οι πιστοί ήξεραν ότι θα βρουν παστό μπακαλιάρο ακόμη και στα μικρά μπακάλικα. Με τα χρόνια, αυτή η συνήθεια εδραιώθηκε στη ζωή των ανθρώπων και έγινε μέρος της εθιμοτυπίας του διπλού εορτασμού.
Η ιστορία του βακαλάου ξεκινάει με την εποχή των Βίκινγκς το 800 μ.Χ. Πρώτοι τον πάστωσαν οι Βάσκοι, που ξεκίνησαν το εμπόριο του μπακαλιάρου από το Μεσαίωνα και τον ονόμασαν «ψάρι του βουνού», ενώ στη χώρα μας ήρθε τον 15ο αιώνα και στο ελληνικό τραπέζι μπήκε μέσω της σαρακοστιανής νηστείας…


Πώς φεύγει η μυρωδιά του σκόρδου

Aν τελικά επιλέξετε να φάμε σκορδαλιά, άλλα θέλετε να διώξετε τη μυρωδιά του από το στόμα σας, υπάρχει τρόπος.
Μπορείτε να μασήσετε φυλλαράκια φρέσκου μαϊντανού, ή να φάτε λίγο ελληνικό καφέ ωμό.
Ένα καρφάκι γαρύφαλλο που θα κρατήσετε στο στόμα σας είναι μια πολύ καλή λύση.
Τα φύλλα του φασκόμηλου έχουν καλά αποτελέσματα, επίσης και το μήλο βοηθάει πάρα πολύ.

Συνταγές

Μπακαλιάρος κροκέτες με σκορδαλιά

ΥΛΙΚΑ
1 κιλό μπακαλιάρο παστό (φιλέτο ή ολόκληρο)
1½ φλ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις
1 κουτάκι μπίρα (330 ml)
1 αυγό
πιπέρι, ελάχιστο αλάτι
​ελαιόλαδο για το τηγάνισμα


ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Πλένουμε τον μπακαλιάρο να φύγει το πολύ αλάτι, τον κόβουμε σε κομμάτια και τον βάζουμε να ξαλμυρίσει σε άφθονο κρύο νερό για 24 ώρες ή και περισσότερο, αν τα κομμάτια είναι χοντρά. Αλλάζουμε συχνά το νερό.
Όταν είναι έτοιμος, αφαιρούμε την πέτσα και τα κόκαλα και τον στραγίζουμε για να στεγνώσει.
Για να φτιάξουμε το χυλό ανακατεύουμε σε φαρδύ, βαθύ σκεύος το αλεύρι με λίγο αλάτι και πιπέρι. Ρίχνουμε τα ¾ της μπίρας, λίγη-λίγη, ανακατεύοντας με τον αυγοδάρτη μέχρι να γίνει ένας λείος, πηχτός, ομοιογενής χυλός. Προσθέτουμε το ασπράδι που έχουμε χτυπήσει σε ελαφριά μαρέγκα και ανακατεύουμε ελαφρά. Τον αφήνουμε για λίγη ώρα στο ψυγείο, να παγώσει.
Σε βαρύ, αντικολλητικό τηγάνι ζεσταίνουμε αρκετό ελαιόλαδο μέχρι να κάψει. Αλευρώνουμε τα κομμάτια του ψαριού, τα τινάζουμε καλά, τα βυθίζουμε στο κουρκούτι και τα ρίχνουμε στο τηγάνι λίγα-λίγα, ώστε να μην πέσει η θερμοκρασία του λαδιού. Τα πιάνουμε ελαφρά με πιρούνι και τα γυρίζουμε από την άλλη πλευρά μόνο όταν βεβαιωθούμε ότι ξεροψήθηκε καλά η κρούστα. Τα ακουμπάμε σε απορροφητικό χαρτί μέχρι να τα σερβίρουμε. Δεν ρίχνουμε λεμόνι, για να μην πανιάσει η κρούστα.


Σκορδαλιά

ΥΛΙΚΑ
1 κιλό πατάτες
4 σκελίδες σκόρδο (αυξάνετε κατά προτίμηση)
1 φλ. ελαιόλαδο (περίπου)
χυμός από 1-2 λεμόνια (κατά προτίμηση)
αλάτι, πιπέρι

ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Βράζουμε τις πατάτες και τις πολτοποιούμε.
Λιώνουμε το σκόρδο και το προσθέτουμε στις πατάτες προσθέτοντας σιγά-σιγά το ελαιόλαδο και το λεμόνι.
Ανακατεύουμε μέχρι να ομογενοποιηθούν.


Μπακαλιάρος στιφάδο

ΥΛΙΚΑ
2 μπακαλιάροι, περίπου 1½ κιλό
2 κρεμμύδια χοντροκομμένα
2 σκελίδες σκόρδο σε φέτες
2 ντομάτες τριμμένες
χυμός ντομάτας
½ ποτηράκι λευκό κρασί
2 δαφνόφυλλα
αλάτι, πιπέρι
λίγο ξίδι
ελαιόλαδο

ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Πλένουμε τους μπακαλιάρους και τους κόβουμε σε φέτες, ή τους αφαιρούμε το κόκκαλο και τους ανοίγουμε στη μέση κάθετα.
Βάζουμε το ελαιόλαδο σε κατσαρόλα και ροδίζουμε το κρεμμύδι.
Ρίχνουμε και τα υπόλοιπα υλικά, ανακατεύουμε και αφήνουμε να σιγοβράσουν για 5΄, για να δέσει λίγο η σάλτσα.
Τοποθετούμε μέσα στην κατσαρόλα τους μπακαλιάρους και τους αφήνουμε να σιγοψηθούν, χωρίς να ανακατεύουμε, για 20 -25΄ περίπου.


Μπακαλιάρος στη λαδόκολλα

2 μπακαλιάροι, περίπου 1½ κιλό
10 φύλλα μαρουλιού
2 κρεμμύδια σε λωρίδες
1 λεμόνι σε λωρίδες
170 ml κρασί λευκό ξηρό
κόκκοι πιπεριού
2 φύλλα δάφνης
½ φλ. ελαιόλαδο
1 κ.σ. χυμός λεμονιού
1 κ.σ. μαργαρίνη

ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Ζεματάμε τα μαρούλια και τα τοποθετούμε σε ταψί στο οποίο έχουμε στρώσει λαδόκολλα.
Καθαρίζουμε τους μπακαλιάρους και γεμίζουμε την κοιλιά τους με τις λωρίδες λεμονιού και το ένα κρεμμύδι. Αλατίζουμε και τους τυλίγουμε με τα μαρουλόφυλλα.
Ρίχνουμε ½ ποτήρι νερό, το κρασί, το κρεμμύδι, τους κόκκους πιπεριού και το δαφνόφυλλο γύρω από το ψάρι και τα τυλίγουμε όλα μαζί με τη λαδόκολλα.
Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 200° για περίπου 30΄ ή έως ότου ψηθεί. Βγάζουμε τους μπακαλιάρους και τους τοποθετούμε σε πιατέλα.
Σουρώνουμε το ζουμί και το βράζουμε σε κατσαρολάκι μέχρι να μείνει το μισό. Ρίχνουμε το βούτυρο και ανακτεύουμε πολύ καλά μέχρι να γίνει σάλτσα. Προσθέτουμε το χυμό λεμονιού και περιχύνουμε τα ψάρια ή την κρατάμε ξεχωριστά. Συνοδεύουμε με ψητά ή βραστά λαχανικά.


Μπακαλιάρος με μπίρα

ΥΛΙΚΑ
1½ κιλό φιλέτο μπακαλιάρου
1 μεγάλο κρεμμύδι σε φέτες
μαϊντανό ψιλοκομμένο
1 καρότο σε ροδέλες
1 κουτάκι μπύρα
1 κιλό πατάτες κομμένες σε στρογγυλές φέτες
αλάτι, πιπέρι, ρίγανη
ελαιόλαδο

ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Πλένουμε τον μπακαλιάρο και τον τοποθετούμε σε ταψί.
Τον καλύπτουμε με τις πατάτες και αλατοπιπερώνουμε.
Σκορπίζουμε μέσα στο ταψί και τα υπόλοιπα μυρωδικά και περιχύνουμε με τη μπίρα και το λάδι.
Ψήνουμε στους 200° για μία ώρα περίπου, κι αν χρειαστεί στη διάρκεια του ψησίματος προσθέτουμε νερό.
Καλή σας όρεξη!